KINEZJOLOGIA

Kinezjologia w usprawnianiu mowy.

Jak co roku korzystając z bogatej oferty warsztatów metodycznych, tym razem moją ciekawość wzbudziły warsztaty z kinezjologii.

Czym jest kinezjologia? Z greckiego "kinesis" oznacza ruch, tak więc jest to nauka o ruchu, o tym jak rozwija się dziecko i dorosła osoba, gdy wykorzystuje ruch. Kinezjologia edukacyjna służy uruchomieniu intelektualnego potencjału drzemiącego w każdym człowieku. Wykonanie ćwiczeń ruchowych aktywizuje i stymuluje odpowiednie obszary mózgu, powodując zwiększanie ilości połączeń nerwowych między prawą i lewą półkulą, dzięki czemu poprawia się jakość pracy mózgu jako całości. Autorem kinezjologii jest amerykański pedagog Paul Dennison, który w latach 70-dziesiątych prowadził badania nad przyczynami i leczeniem trudności w uczeniu się. Na początku badał zależność między ruchem a rozwojem mowy oraz zdolnością czytania i pisania u dzieci. Podczas badań zauważył, że dzieci, które we wczesnym dzieciństwie na przykład z powodu choroby, zaniedbania lub braku odpowiednich warunków nie miały możliwości swobodnego raczkowania, dotykania lub gryzienia, w późniejszym okresie nabywały umiejętność mówienia. Zwrócił też uwagę na to, że dzieci, które omijają etap raczkowania i od razu zaczynają chodzić lub korzystają z chodzików, częściej mają trudności w uczeniu się. Raczkowanie polegające na naprzemiennych ruchach kończyn aktywuje rozwój ciała modzelowatego, czyli dróg nerwowych między półkulami mózgu. Dzięki temu mogą one z sobą łatwiej współpracować. Tak więc, ćwiczenia stworzone przez dr Dennisona aktywizują obie półkule mózgowe, co pozwala człowiekowi w pełni wykorzystać swój potencjał. Opierając się o swoje badania i doświadczenia stworzył „gimnastykę mózgu". Program ten ma na celu aktywizację układu nerwowego. Ćwiczenia Dennisona poprawiają koncentrację i uruchamiają obie półkule mózgowe. Dzięki tym ćwiczeniom można równocześnie rozciągać mięśnie i niwelować ich napięcie. Zlikwidowanie napięcia mięśniowego sprawia, że mózg może wykorzystać całą energię do przetwarzania i przyswajania informacji płynących z zewnątrz, czyli do uczenia się. Najnowsza wiedza na temat pracy naszego mózgu, jego budowy, struktur i funkcjonowania w pełni wskazuje i uzasadnia zależność między poprawą uczenia się a ruchem. W mózgu uczenie się przyjmuje formę komunikacji między neuronami. Gdy nasze zmysły są pobudzone, komórki nerwowe formują wypustki, tzw. neuryty i dendryty, do innych neuronów. Umożliwiają one "porozumiewanie się" komórek nerwowych. Dzięki temu możemy sobie przypominać lub zapamiętywać informacje. W miarę jak wzrastamy, poruszamy się, uczymy, komórki układu nerwowego łączą się w bardzo skomplikowane wzory dróg nerwowych. Ruch fizyczny ułatwia uczenie się, ponieważ uaktywnia połączenia nerwowe w organizmie. Paul Dennison opracował ćwiczenia, które zebrał w dziewięć zestawów (umiejętność uczenia się, koncentrację, płynne czytanie, głośne czytanie ze zrozumieniem, uważne słuchanie i jasne wypowiadanie się, ułatwienie pisania i rysowania, rysowanie twórcze i ekspresyjne, ortografia, umiejętności matematyczne) stymulujących wybrane obszary mózgu, do których dobrane są odpowiednie rodzaje ćwiczeń.

W swojej pracy na co dzień wykorzystuję ćwiczenia z kinezjologii edukacyjnej nie tylko aby uatrakcyjnić żmudną i często trudną terapię logopedyczną ale również po to aby odpowiednio dobranymi ćwiczeniami pomóc pacjentowi w szybszym osiągnięciu efektów i dojściu do celu. Ćwiczenia te wykorzystuję nie tylko w pracy z dziećmi, ale także stosuję je w pracy z osobami dorosłymi. Jednym słowem, ćwiczenia te powinni stosować właściwie wszyscy. Gimnastyka mózgu ma pozytywny wpływ na każdego, ponieważ angażuje obie strony ciała uaktywniając równocześnie obie półkule mózgu. Zestawy ćwiczeń z kinezjologii pomagają w pokonywaniu stresu i napięcia wynikającego z trudności życia codziennego, komunikowaniu się z innymi ludźmi, uczeniu się, przezwyciężaniu trudności związanych z dysleksją, dysgrafią i dysortografią oraz w zrozumieniu procesów neurofizjologicznych i ich roli w procesie uczenia się.

Dzieci borykające się z problemami w szkole uważane są za niezdolne i nadpobudliwe, a ich problemy mogą wynikać (jak wskazuje dr Dennison) z nie zsynchronizowanej współpracy obu półkul mózgowych. W efekcie przestają lubić szkołę i nie mają motywacji do dalszej nauki.